Het 25ste Internationale Schaakfestival van Guernsey (een terugblik)

 

In 1978 besloten Ruud Buitelaar, Geerhard Reink en ik om eens een schaaktoernooitje in het buitenland te gaan spelen. Ik weet niet meer precies waarom maar na een ongetwijfeld zorgvuldige selectieprocedure viel onze keus op het "4th Guernsey International Festival of Chess". Op 13 oktober 1978 omstreeks 11 uur ‘s avonds begonnen wij onze reis met de nachttrein naar Parijs en ongeveer 36 uur later stapte wij in Sint Peters Port van de boot. Precies 21 jaar later, op 13 oktober 1999, stapte ik op Schiphol in het vliegtuig om ongeveer anderhalf uur later voor de 19e keer op Guernsey te arriveren voor het "25th Guernsey International Festival of Chess". De snelle rekenaars hadden hier al al berekend dat ik in de tussentijd kennelijk drie toernooitjes gemist heb.

Er zijn echter ook deelnemers die zich door niets en bijna niemand laten weerhouden om naar Guernsey te komen. Alleen magere Hein is voor een aantal van hen in de loop der jaren de spelbreker geworden. In de beginjaren van het toernooi was bijvoorbeeld de bejaarde schot dr.Aitken een vast bezoeker van het toernooi. Deze meervoudig ex-kampioen van schotland kon smakelijk vertellen over zijn topjaren waarin hij speelde tegen schakers als Euwe, Tartakower en een jeugdige Reshevsky die nog gekleed ging in matrozenpakje met korte broek. Toen in 1984 het 10e toernooi werd gehouden schreef dr.Aitken zich uiteraard ook voor de tiende keer in. Organisator John Bisson had voor dat toernooi een speciale prijs ingesteld voor de speler die over de eerste tien toernooien in totaal de meeste punten zou scoren, in de vaste veronderstelling dat deze prijs naar dr.Aitken zou gaan. Kort voor het toernooi was het echter magere Hein die roet in het eten gooide. Ook de hoog bejaarde Zuid-Afrikaan Robert Fortune was in de beginjaren van het toernooi een vast bezoeker. Hij werd echter steeds minder mobiel en ook behoorlijk doof en daardoor ook soms hinderlijk luidruchtig. Na 1991 heb ik hem niet meer gezien. Een ander schaker waar wij helaas niet meer van kunnen genieten is de echte Kanaaleilander Dick van Kooten. De gesprekken met hem ontaarden meestal in monologen waarbij zijn totale publiek volledig in een deuk lag.

Nog steeds springlevend is de pruisische veteraan Rudiger von Saldern. Toen ik hem voor het eerst zag (met lorgnet) en engels hoorde spreken kon ik mij niet aan de indruk onttrekken dat hij model had gestaan voor menig aristocratisch duitser in diverse amerikaanse B-films. Als iemand van jullie ooit nog eens een film maakt over bijvoorbeeld een U-boot kapitein denk dan aan Von Saldern. Von Saldern is een redelijk schaker (Elo 1900-2000) maar hij doet soms hele domme dingen. Een paar jaar geleden liep hij volkomen overstuur naar zijn tegenstander te zoeken omdat hij per abuis zijn eigen paard van het bord had geslagen in afwezigheid van zijn tegenstander. Von Saldern heeft het toernooi 24 keer gespeeld. In 1983 gaf hij tegen mij onmiddellijk op toen hij na 14 zetten een stuk weg gaf maar in 1979 en 1987 heeft hij mij echter lelijk verslagen. De nederlander Jan Havenaar heeft het toernooi ook al 24 keer gespeeld en hij is waarschijnlijk de speler die over alle 25 toernooien de meeste punten heeft gescoord, één daarvan scoorde hij in 1987 in ieder geval tegen mij.

Alan Gravett uit Gibraltar heeft het toernooi pas een keer of twintig gespeeld. Hij maakte een bliksem carriere in de engelse bankwereld maar hij nam ontslag en kocht een pub in Gibraltar. Op Gibraltar wordt weinig geschaakt zodat de Elo van Alan Gravett steeds verder daalt. Alan bereidt zich nu voor op zijn entree in het Holiday toernooi. De londense taxichauffeur Alan Gregg heeft ook al een keer of 15 op Guernsey gespeeld. Hij beleefde zijn absolute hoogtepunt in 1996 toen hij niet alleen van mij won maar ook, in een nu al legendarische mammoetpartij, in de laatste ronde, van Bram en daarmee gedeeld eerste werd.

Ook een aantal autochtone guernseynaren zijn vrijwel altijd van de partij. De meeste van hen acteren op het niveau van het Holiday toernooi wat alleen toegankelijk is voor spelers met een rating van onder de 1760. Hier treffen wij sinds 1983, het jaar dat het Holiday toernooi voor het eerst werd gehouden, Richard LeMaitre. Richard komt het best tot zijn recht als je zijn prestaties niet meet in Elo-punten maar in decibels. Als de sfeer er in de bar een beetje in komt dan kan Richard met een indukwekkende stem een groot repertoire aan liederen ten gehore brengen. Een andere "local" in het Holliday toernooi is Tim Knight. Toen ik in 1978 voor het eerst op Guernsey speelde was Tin Knight het jeugdtalent waar heel schakend Guernsey zijn hoop op had gevestigd. Zoals menig groot talent is Tim echter vroegtijdig ten prooi gevallen aan drank en, hoogstwaarschijnlijk in mindere mate, vrouwen. Het Holliday toernooi is ook het podium waarop onze voorzitter al jaren zijn schaakkunsten vertoont. Als Johan al de tijd die hij in gezelschap van o.a. Richard en Tim in de bar door heeft gebracht had besteed aan de schaaktheorie dan had zijn naam ongetwijfeld al in het rijtje van onsterfelijke winnaars gestaan. Nu is het waarschijnlijk te laat want de dreiging dat Johan zijn rating volgend jaar door de 1760 heen breekt is nog nooit zo reeel geweest als nu.

Ik heb, tot slot, even in mijn archief gekeken welke clubgenoten er in de loop van die 21 jaren naar Guernsey zijn afgereist:

1978: Ruud Buitelaar, Kees de Kruif en Geerhard Reink

1979: Kees, Geerhard en Hans van Staveren

1981: Kees, Frans Schrover, Jaap Snoep en Hans van Staveren

1983: Thomas Hauptmann. Kees, Arie van der Mark, Geerhard en Jaap

1984: Thomas, Kees, Arie en Geerhard

1985: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap en Johan Sonnenberg

1986: Thomas, Arie, Geerhard, Jaap, Johan en Martin Walop

1987: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap en Johan

1988: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, en Johan

1989: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap, Johan en Jos Teeuwen

1990: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap en Johan

1991: Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap en Johan

1992: Elwin Boonstra, Kees, Arie, Geerhard, Jaap en Johan

1993: Elwin, Thomas, Gert Hilhorst, Kees, Arie, Geerhard en PeeWee van Voorthuysen

1994: Gert, Kees, Arie, Jaap en PeeWee

1995: Bram van Dijk, Monique v/d Griendt, Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Johan en PeeWee

1996: Bram, Monique, Thomas, Kees, Geerhard, Johan en PeeWee

1997: Bram, Monique, Thomas, Kees, Arie, Geerhard, Jaap, Johan en PeeWee

1998: Bram, Monique, Thomas, Kees, Arie, Johan en PeeWee

1999: Bram, Thomas, Kees, Arie, Johan en PeeWee

Kees de Kruif